2006: Camino Frances

30,91 km – 44.153 stappen /totaal 2486,59 km – 3.574.836 stappen

Ik kwam vandaag een Nederlands meisje tegen en die ervaart het net zoals ik: zij moet ook erg wennen en vond Frankrijk leuker. Denk niet, dat ik hier nu met tegenzin loop, want het tegendeel is waar. Ik vind het nog steeds geweldig om deze tocht te mogen maken. En ook hier is er telkens wel weer iets. Zo liep ik door een straatje en hier zijn aan alle huizen balkonnetjes. Op een van die balkonnetjes zaten vier kleuters te spelen en die begonnen voor iedere pelgrim een liedje te zingen en riepen daarna heel schattig: “Buen camino!” Jullie merken dat mijn Spaans met grote sprongen vooruitgaat. Ik roep al tegen Juan en alleman “Ola” en als het wat oudere mensen zijn, zeg ik netjes: “Buenos Dias”.

Het was vandaag verzengend heet. Ik kan goed tegen de warmte, maar liep af en toe naar adem te happen. Het was echt gloeiend heet. Ik dacht aan het feit dat ik vanavond weer met vele mensen in een refugio moest slapen en hoe warm dat zou zijn. Dus ik besloot mezelf vandaag eens te verwennen en niet naar een refugio te gaan, maar luxe in een hotel te gaan zitten. Dat was St. Jacob niet welgevallig en het is nog wel zijn naamdag vandaag. Hij besloot mij een lesje in nederigheid te geven en zorgde ervoor dat alle hotels in Viana, mijn reisdoel vandaag, propvol waren. Er was nergens een kamer meer vrij. En waar kwam ik dus terecht? Juist ja, in een refugio met bedden driehoog boven elkaar. Dus ik was wat mopperig tegen hem, want ik vond het geen stijl, maar ik werd weer getroost door de ontvangst in de refugio. De receptie vroeg waar ik vandaan kwam en toen ik zei dat ik uit Amsterdam kwam, vroegen ze: “Ja, maar ik bedoel, waar bent u begonnen?” En toen brak mijn gloriemoment weer aan, omdat ik kon zeggen: “Jawel, begonnen in Amsterdam”. Toen braken ze eensgezind in jubelende loftuitingen en luid gejuich uit. Wat een moed had ik, enz. enz. Je ziet, het heeft ook voordelen dat ze lawaaiig zijn, want nu kon het me niet lawaaiig genoeg zijn.

De refugio staat bovenop een berg en ik heb hier vandaan een uitzicht naar alle kanten. Aan de ene kant zie ik in de verte een bergketen, aan de andere kant zie ik de zon onder de wolken uitkomen. Het is een schitterend landschap. Ik ontmoette Wolfgang hier ook weer, dus dat is gezellig. En na de verschrikkelijke hitte van vandaag is het heerlijk om lekker te douchen. Dus dat eerst gedaan en toen mijn wasje. Dat hebben we buiten op een rek gehangen om te drogen. Toen we daarmee klaar waren, keken we op en zagen zo’n donkere lucht aankomen dat we weer snel teruggerend zijn om de was weer van het rek af te halen. En dat was maar goed ook, want het heeft flink geonweerd. Nu is het weer droog en een heel stuk afgekoeld. Heerlijk.

Wolfgang filosofeerde erover dat hij maar een week eerder terug zou gaan, zodat hij thuis weer kan wennen voordat hij weer aan het werk gaat. “Want”, zei hij, “als ik thuiskom en meteen moet gaan werken en ze me dan komen roepen omdat er brand is uitgebroken, ben ik in staat om te zeggen: “Nou en? Is dat mijn probleem?” Ja, dat wordt nog wat als ik weer thuis ben. Wie dan leeft…..
Viana is een stad en ter ere van de naamdag van St. Jacob zijn er overal feesten. De hele stad is rood en wit gekleurd en vanmiddag holden de stieren dus echt door de straten. Op het plein is een arena gebouwd, dus daar zullen vanavond wel stierengevechten worden gehouden. Jullie begrijpen dat dat hier hele discussies geeft, alleen onder de noorderlingen natuurlijk, want de Spanjaarden vieren gewoon feest. Die lopen trouwens op de camino ook alsof het een feestje is en er vallen er dus heel veel uit. Die zijgen neer op een terras in het dorp of de stad en klagen zo hard, dat het ermee eindigt dat iemand uit het dorp hen met de auto naar de plaats van bestemming rijdt. Eerlijk gezegd weet ik niet of het allemaal echt is of gewoon bij het toneelstuk, dat ze met zijn allen opvoeren, hoort.
Andres, hartelijk dank voor je uitleg van de Salve Regina, aan dit soort informatie heb ik iets. Dat iemand uit Urugay mij dat nu uit kan leggen. is toch wel heel apart.
Ik ga straks nog even in de stad kijken, want ik wil dit wel meemaken en morgen heb ik niet zo’n erg lange route, dus we gaan de bloemetjes buiten zetten zogezegd.

33,12 km – 47.311 stappen / totaal 2455,68 km – 3.530.683 stappen

Vandaag heb ik weer een flinke afstand gelopen, maar dat gaat soms zo. Het is hier warm, zo’n 35 graden, dus dan vertrek je vroeg. De route is mooi, we zitten hier in het middelgebergte. Maar het is hier verschrikkelijk druk, er lopen hele families met kinderen en aanhang. Kennelijk niet echt voorbereid, want ik zie heel wat slachtoffers vallen. Al die drukte valt me een beetje tegen, ik had het eigenlijk anders verwacht. Zo zie je maar, het lijkt echt het leven zelf wel. Soms krijg je iets dat je totaal niet verwacht en soms verwacht je iets en dat valt dan tegen. Enfin, na Burgos schijnt het rustiger te worden. De weg is op sommige plekken slecht, maar 85 % is goed begaanbaar.

Ik kwam onderweg langs een wijnkelder en daar zijn twee kraantjes aan de muur. Uit het ene kraantje komt water, uit het andere wijn. Dus of het water nu in wijn verandert of andersom, daar kom je in dit geval niet achter. Eerst wilde ik alleen water drinken, maar dat vond ik toch al te gek worden. Tenslotte maak ik waarschijnlijk maar één keer mee dat je wijn uit de kraan in een plastic bekertje drinkt, daar kun je dan toch niet aan voorbij lopen? Het was lekkere wijn.

Mijn plaats van bestemming was vandaag Villamayor de Monjardin, een klein plaatsje met twee refugio’s, waarvan de ene beheerd wordt door Nederlanders. Hier in Spanje kun je ook vaak in de refugio’s eten, maar dat is natuurlijk geen echt Spaans eten en meestal een beetje weinig. Maar ja, voor deze prijs kun je natuurlijk niet zoveel verwachten. Ik betaal voor de overnachting € 5, voor het avondeten € 6 en voor het ontbijt morgenochtend € 3. Dus dat is niet veel.
Toen ik aankwam was er nog maar één andere man: Wolfgang, een Duitser die Nederlands spreekt, omdat hij een huis in Zandvoort heeft gehad. Een aardige vent, we kunnen goed met elkaar opschieten. Hij loopt tijdens zijn vakantie en zijn vrouw maakt zich zorgen of hij zich iedere dag wel scheert. Dus nu moet ik, als hij geschoren is, een foto maken als bewijs.
We waren eerst met zijn tweeën en hebben uiteraard de beste bedden uitgezocht. Net op tijd, want daarna kwam een hele grote groep Spanjaarden binnen met zoveel drukte en kabaal, dat we op de vlucht zijn geslagen. Tjonge, wat kunnen die een herrie maken, zeg. Nu zitten we buiten op het terras voor de gîte en dat is lekker zo.

26,85 km – 38.355 stappen / totaal 2422,56 km – 3.483.372 stappen

Vanmorgen ben ik om half zeven (jawel, die tijd is geen vergissing) vertrokken en al een uur later heb ik een ontbijtje kunnen scoren. De refugio waar ik vannacht geslapen heb, Casa de Paderboorn, wordt op een perfecte manier geleid door een Duits stel. Heel goed en een aanrader voor iedereen die hier langs durft komen.
Ik heb een mooie tocht gemaakt naar Puente La Reina over een bergkam waarop een pelgrimsmonument staat. Het is een groep pelgrims (van plaatstaal) die voorbij trekt. Wel mooi en je hebt vanaf die plaats dan ook meteen een geweldig uitzicht naar beide kanten van de bergen.

De afdaling vanaf het monument was knap heftig en als je knieën of voeten het dan niet zo goed meer doen, levert dat ernstige problemen op. Die zie je dan ook om je heen: lopers, die met een geweldig enthousiasme begonnen zijn in Roncevalles of in St.Jean en daar nu het leergeld voor betalen.
Onderweg trof ik Christoffer weer aan, zoals gebruikelijk in slapende toestand langs de kant van de weg. Geweldig is hij: ik geloof niet dat ik hem ooit lopend heb aangetroffen en toch is hij steeds weer op de juiste tijd op de goede plaats. Hij kent ook iedereen en spreekt geen woord Spaans of Frans. En wie trof ik op een terras luxe zitten met een pils? Uiteraard onze vriend David. Chique gekleed en al klaar voor de avond. Een vreemde vogel blijft het. Hoewel hij echt wel normaal kan doen, doet hij dat meestal niet.

Vanavond wordt er in de plaats, waar David verblijft, een toneelstuk opgevoerd over een verhaal dat zich daar in de Middeleeuwen heeft afgespeeld. Er waren namelijk een vader (edelman) met zijn dochter (dus prinses zoals dat hoort in verhalen). Die prinses werd door vader uitgehuwelijkt aan een andere edelman. Maar dochterlief had daar niet veel trek in en heeft bedongen dat zij eerst voor het huwelijk nog een pelgrimsreis mocht maken naar Santiago de Compostela. Vader, allang blij dat het zo gemakkelijk zou gaan, want je weet het maar nooit met dochters, gaf zijn toestemming. De dochter gaat naar Santiago en besluit na het bezoek aan het graf van Jacobus dat zij toch niet met de edelman wil trouwen. Zij neemt een eenvoudig baantje in de huishouding en denkt nog lang en gelukkig te leven. Helaas, Pa, ook niet gek (want hij voelde zich al voor gek staan), gaat op zoek naar zijn dochter en vindt haar. Maar de dochter houdt voet bij stuk en weigert het huwelijk. Pa is dan zo boos, dat hij haar in zijn woede doodsteekt. Nu was het in de Middeleeuwen al niet anders dan nu, dus hij krijgt spijt als haren op zijn hoofd.
Vervolgens vraagt hij de pastoor wat hij moet doen om vergeving te krijgen. En jullie raden het al: hij moet naar het graf van Jacobus in Santiago. Daar aangekomen krijgt hij te horen, dat hij alleen vergeving kan krijgen als hij voortaan in plaats van als edelman als heremiet door het leven zal gaan. En dat doet hij dus. Er staat dan ook een klein kapelletje op de berg bij het dorp, waar hij geleefd moet hebben.

Maar goed, terug naar het heden. Christoffer en ik zijn om drie uur hier in Puente la Reina aangekomen in een refugio die een halve kilometer buiten het dorp ligt. We moesten eerst over de beroemde brug uit de Middeleeuwen die daar voor de pelgrims is gebouwd. Een echt historische brug dus, want alle pelgrims die uit Frankrijk of Italië komen, moeten over die brug. En dit was dus een historische dag die onthouden zal worden: vandaag op 23 juli 2006 trok pelgrim Theo over de brug bij Puente la Reina!!!!!.
Maar daarna, o schrik: we moesten nog een halve kilometer heel steil klimmen naar wat vroeger een luxe hotel was en nu een refugio. Alles heel groots, maar wel lekker ruim.

We stonden hier bij een pelgrimsbeeldje om een foto te maken, toen er een vrouw aan kwam, die Engels sprak en vroeg of ze een foto van ons samen moest maken. Dat hebben we in dank aanvaard. Toen moest er ook een foto met haar zoontje gemaakt natuurlijk en al met al ook een praatje erbij. Alles keurig in het Engels. Ze vraagt waar we vandaan komen en als ik zeg: “Uit Amsterdam”, zegt ze in prima Nederlands: “Waarom staan we hier dan in het Engels te praten?” Nou moet ik zeggen, dat ik al verrast was toen ze aanbood een foto te maken, want de mensen zijn hier vrij gereserveerd. Grappig is dat toch, dat je aard zich niet verloochent.
Ook heb ik Nederland en passant van een slechte naam gezuiverd. Ik loop af en toe met een Amerikaan uit Colorado met een echt Yankee-accent. Die had altijd gehoord dat Nederlanders watjes zijn, maar ja, als ik nu helemaal uit Amsterdam was komen lopen, dan was ik toch wel een ‘tough man’.

Kijk, een pelgrim hoort af te zien, maar waarom dat nu ook met het thuisfront moet? Toen ik bij Theo vandaan ging, was mijn enige troost dat ik tenminste naar koelere oorden vertrok. Nou, dat heb ik dus geweten.

Maar buiten dat gaat het hier ook uitstekend. Marnix gaat langzaam maar gestaag vooruit en hier begint de rust een beetje weer te keren en heb ik af en toe zelfs tijd voor het kijken naar één van mijn tegen de verveling gekochte dvd’s. Toen Theo wegging, leek me ruim vier maanden een onafzienbare tijd. Maar die tijd is tot nu toe omgevlogen en ik kan me nauwelijks voorstellen dat het nu nog maar een week of zes duurt voor hij weer terugkomt. Gek is dat, we zijn er al zolang mee bezig geweest, eerst met de voorbereidingen en de beslissing: wel of niet, dat ik me nog niet voorstellen kan dat het dan allemaal weer voorbij is en we over zullen gaan tot de orde van de dag. En als ik het me niet voor kan stellen, hoe moet het dan wel niet voor Theo zijn? Ik bedoel maar, je leeft een aantal maanden op een manier, waarvan je altijd hebt gedroomd en daarna sta je weer de vloer van de badkamer te dweilen of je nooit bent weg geweest. Nou ja, dat zien we dan wel weer. Voorlopig kijk ik vol trots naar de landkaart van Frankrijk in de gang met allemaal rode pennetjes erop en ik wil jullie daarvan graag even laten meegenieten:

14,44 km – 23.481 stappen / totaal 2395,71 km – 3.445.017 stappen

De Spanjaarden die in Roncevalles zijn begonnen, vertrokken vanmorgen om half zes met een lampje op hun voorhoofd, omdat het nog donker was. Als je ziet hoe ze lopen of liever gezegd waar ze mee lopen, dan is dat op zich een studie waard. De fraaiste uitdossingen hebben ze, compleet met haute couture sjaals, waarmee ze lopen te wuiven, maar de schoenen die ze aan hebben, zijn vaak alleen berekend op een wandelingetje in het park. Het is weer heel anders dan in Frankrijk en ik moet er duidelijk nog aan wennen. Spanjaarden maken erg veel lawaai, zelfs de Italianen worden er stil van, kun je nagaan. Maar misschien lijkt dat ook maar zo, omdat ik geen Spaans spreek. Ik snap er geen hol van en weet zelfs niet of ze echt Spaans spreken of een dialect. Alle namen staan hier aangegeven in het Baskisch en in het Spaans.

Ik ontmoette vanmorgen een Frans stel uit Toulouse, dat niet voor het eerst liep en zij vertelden dat het heel normaal is dat je in het begin in Spanje een beetje overdonderd bent. “Dat duurt tot Burgos”, zeiden ze, “dan ben je eraan gewend”. En, zoals hij fijntjes opmerkte: “De weg is er niet alleen voor jou, maar ook voor anderen”. En zo is het natuurlijk ook. Het is trouwens een heel raar idee, dat zij nu net begonnen zijn en ik al aardig op weg ben naar het einde. Maar goed, ik heb het nog tot zes uur vanmorgen weten te rekken, toen ben ik ook maar gegaan. Ik hoefde vandaag niet ver, dus kon het kalmpjes aan doen. Halverwege hoorde ik ineens groot kabaal achter me en daar kwam David weer aan, druk pratend. Ik dacht dat die al dagen verder was, kreeg een verhaal waarom niet, waar ik niets van snapte, maar in ieder geval was hij er weer. Ik ben uiteindelijk niet met Anne over de Pyreneeën getrokken, want zij vertrok pas vrijdag weer en daar wilde ik niet op wachten.

Ja, zo gaat dat: het is ‘bienvenue’ en dan weer ‘au revoir’ en we zijn allemaal op weg naar ‘A Dieu’, spreek ik filosofisch. Ziedaar, een filosofische gedachte, geïnspireerd door het prachtige commentaar van Bas. Trouwens, al jullie berichten zijn fantastisch, ik ben nog steeds verbaasd dat zoveel mensen mijn gaan en lopen volgen en de moeite nemen te reageren. Cees en Corrie, het is gelukt, jullie bericht staat erop!

Ik was vanwege de korte afstand al om twaalf uur in Pamplona. Pamplona is een moderne stad met een oude citadel, waarin de kathedraal staat. Die wilde ik wel even bekijken, maar dat hadden ze slim bedacht. Om in de kathedraal te komen, moet je namelijk eerst door het museum. Nou geeft dat niet op zich, want volgens het bordje is het museum elke dag open van tien tot zes uur. Alleen, het bordje was er wel, maar alles zat potdicht. Ze vinden het zeker zo logisch dat ze tussen de middag dicht zijn, dat ze dat niet eens aangeven. En dat blijkt ook wel, want van twaalf tot vijf uur is alles dicht en geen kip op straat. Alleen af en toe een verdwaalde buitenlander. Natuurlijk heb je dat wel eens gehoord, maar wij noorderlingen staan dan toch een beetje beteuterd te kijken. Er zit gewoon niets anders op dan siësta te houden en dat heb ik dus dan ook maar gedaan.

Het eten is tot nu toe niet zo veel bijzonders en het is weinig. Maar ja, alle menukaarten zijn ook in het Spaans, er is niets in het Engels, Duits of Frans te vinden. Gelijk hebben ze, zo was het tenslotte tot voor een paar jaar in Frankrijk ook. Maar misschien ga ik deze winter dus wel Spaans leren, want dit is te gek natuurlijk. Zo zie je maar weer, van het één komt het ander.
Tenslotte een filosofische uitspraak van ‘onze man in Toulouse’: er zijn drie camino’s. De eerste is de voorbereiding op de tocht, de tweede is de tocht zelf en de derde is het afkicken daarvan. En daarna sprak hij troostend: “Die derde, daar doe je wel twee jaar over”. Nou, we zien wel, maar dit is in ieder geval wel een tocht om nooit te vergeten!

33,09 km – 47.122 stappen / totaal 2381,27 km – 3.421.536 stappen

Hier weer een bericht direct via email. Gisteravond heb ik een pelgrimsmaal gegeten in een restaurant vlakbij het klooster. Er was rekening gehouden met de pelgrimsmis om acht uur, dus het eten was al om zeven uur en dat is vroeg voor Spaanse begrippen. Ik heb heel goed gegeten trouwens. Een pasta vooraf en een truite als hoofdgerecht met frites. Ja, we doen heus wel mee met Europa. Daarna heb ik nog een gezonde Hollandse yoghurt genomen en toen zijn we met z’n allen naar de kerk gegaan.

Er was een mis met acht celebranten, dus heel groots en met een fantastische organist. Aan het einde werden dus alle pelgrims opgenoemd die onderweg waren naar Santiago (dus geen deeltijd-pelgrims) en die kregen de pelgrimszegen in het Spaans, Frans, Duits en Engels. Daarna weer het Salve Regina, zoals ik dat nu al meerdere keren heb meegemaakt. De kenners onder jullie moeten mij nu toch echt nog maar eens gaan vertellen hoe dat in elkaar steekt. Doet men dit elke avond of na elke mis? Overigens maakt het wel echt indruk op me, zelfs als ik het niet helemaal begrijp met dat licht en zo.

Daarna heb ik nog mijn dagelijkse sigaartje gerookt en toen naar bed. De Hollandse leiding doet echt om precies tien uur het licht uit en tot mijn verbazing was het toen ook echt stil. De hele nacht. Vanmorgen werd er door de Amerikanen met waardering over deze Hollandse leiding gesproken: “Je kunt wel zien dat het geen Spanjaarden of Fransen zijn”.
En vanmorgen om precies zes uur ging het licht weer aan. Wat er dan gebeurt: aan alle kanten hoor je de meest vreemde melodietjes uit mobieltjes komen als wekkers. Ook worden mensen gebeld om wakker te worden. Een kakafonie van geluid en activiteiten aan alle kanten, want het lijkt wel of iedereen haast heeft om te vertrekken.

Ik ben om half acht op stap gegaan en heb een ontbijt kunnen scoren zo ongeveer 4 km na de start. Daar zat toen ook iedereen natuurlijk, wat op zich ook wel weer gezellig is. Daarna ben ik weer verder gaan lopen en wie zie ik na twee uur lui langs de weg liggen? Mijn Poolse vriend Christoffer. Hij was ook vroeg vertrokken, maar was nu moe, dus lag even te slapen. Met hem heb ik afgesproken om naar Larrasoana te lopen, maar op dit moment, om vijf uur, is hij daar nog niet aangekomen.
Het is warm, maar niet extreem en het landschap is wel heuvelachtig, maar niet echt bergachtig zoals gisteren. Vanavond eet ik in een klein restaurant hier in het dorp met alle andere pelgrims natuurlijk. En morgen trek ik verder naar Pamplona, de eerste grote Spaanse stad, waar ik hopelijk ook een nieuwe simkaart kan kopen.

23,19 km – 33.129 stappen / totaal 2348,18 km – 3.374.414 stappen

Een eerste bericht uit Spanje. Ook weer een ander toetsenbord, dus ik moet opletten. Vandaag ben ik om half acht vertrokken uit St. Jean Pied de Port na een voor Franse begrippen enorm ontbijt bij de Nederlanders. Zelfs pindakaas en hagelslag stonden op tafel. Nou, dan kan de dag niet meer stuk natuurlijk. Het weer was na een onweersbui vannacht goed opgeklaard en het was helder.

Nu zijn er twee routes naar boven, de een wat moeilijker en mooier dan de ander. Eerst was ik van plan de makkelijkste te nemen maar gaandeweg dacht ik: “Geen mietje worden, den Otter. Je hebt dit gewild, dus dan moet je er ook voor gaan”. Dus heb ik de hoge route genomen. En ik heb er geen moment spijt van gehad. Geweldige uitzichten en heerlijke momenten. Ik ben over de bergen gedanst als het ware. Een niet te vertellen ervaring was dit.

Om drie uur ongeveer was ik in Roncevalles. Wat een drukte. Er kunnen ongeveer honderdveertig mensen in deze gîte die in een oud klooster gemaakt is. De gîtes d’ étape, waar ik altijd slaap, zijn heel eenvoudige onderkomens, meestal in oude gebouwen, waar bedden zijn en een douche. Dikwijls is dat alles, maar er zijn ook luxere gîtes, zoals deze met internet en mogelijkheden om te eten. Maar goed, bij aankomst hier moest je je rugzak in de rij zetten en wachten tot de boel openging. Met zoveel mensen is dat natuurlijk wel een organisatie. En wie kunnen goed organiseren? Wel, Nederlanders natuurlijk. Het zijn dus Nederlandse vrijwilligers die hier de boel runnen.
Een probleem is, dat er voor de mannen maar twee douches zijn, dus dat is oplijnen. Je moet ook bij het restaurant een ticket halen om te reserveren als je daar ’s avonds wilt eten. We eten om zeven uur en om half negen. Daar tussenin is de pelgrimsmis waar je geacht wordt heen te gaan. Ik lig nu in een heel oud gebouw met honderdveertig bedden op een zaal. Het lijkt de marinierskazerne in Doorn wel.

Vanaf vandaag heb ik ook geen contact meer op de mobiele telefoon. Ik zal morgen proberen een nieuwe simkaart te scoren. Ik ben benieuwd hoe dat gaat aflopen.
Nou mensen, ik ga snel Spaans leren, want ik erger me dood dat ik dat niet kan spreken nu.

21,29 km – 30.420 stappen / totaal 2324,98 km – 3.341.285 stappen

Jullie weten niet half hoe fantastisch het is hier in St. Jean Pied de Port aan te komen en dan al jullie post te krijgen. Het is super! Ik was uit voorzorg maar vast met mijn gezicht naar de muur gaan zitten en dat was maar goed ook. Geweldig dat jullie al die moeite doen om passende kaarten te vinden en grappige of ontroerende teksten te schrijven. Jan en Olga, Hans en Lida, Jan en Plonie, Bas en Caty, Cees en Corrie, Bep, An, Ton en Nora, Andries en Rina, Arij en Ellen, Jaap en Jannie, Jan en Dorien, Lex en Elly, Frits en Loveday (de kaars zal aangestoken worden), geweldig bedankt!!

Even uitleg over de gîte, Jan: dat is net zoiets als een Engelse ‘Bed and Breakfast’. Vaak zijn het huisjes, die leegstaan omdat ze geërfd zijn van grootouders, soms zijn ze nieuw neergezet, soms is het bij iemand in huis, of soms, zoals gisteren, de bovenverdieping van een winkel of bar. Over die bar gesproken: we hebben gisteren met zijn zevenen bij de barbaas gegeten en een geweldige avond gehad. We hebben alle Baskische specialiteiten gedronken en dat waren er niet weinig. En heel veel gepraat en heel veel gelachen.

Vanmorgen ben ik op stap gegaan naar mijn doel voor vandaag, St. Jean Pied de Port, de laatste stop in Frankrijk. Het was iets minder heet dan gisteren. Ik moest alleen aan het eind stevig doorlopen, want er kwam een gigantische onweersbui aan en die wilde ik voor zijn, want ik had geen zin om mijn poncho aan te trekken. Dat hielp niet echt, want dat haalde ik natuurlijk niet en ik werd dus drijfnat. Hier ben ik meteen naar de gîte gegaan en werd daar in het Nederlands welkom geheten. De gîte wordt door een Nederlands echtpaar beheerd met hulp van vrijwilligers. Ik weet niet of ik dit nu leuk vind of niet. Ach wat, alles is gewoon super, echt alles: de entourage, het leven zoals ik dat nu heb, het feit dat ik nu hier ben. Het is toch een droom? En het is echt gewoon zo, dat ik me anders voel. Nou gaan jullie natuurlijk vragen hoe dan, maar dat weet ik eigenlijk ook niet, gewoon anders, meer mezelf of zoiets. De barbaas gisteren zei dat hij binnen een minuut zag of iemand een echte pelgrim was of niet. “Een echte pelgrim straalt rust uit”, zei hij. Ik was een echte. Ik weet alleen niet meer of hij dat nu voor of na de drank zei.

Ik heb hier mijn stempel gehaald, mijn allerlaatste stempel in Frankrijk en mijn allerlaatste stempel op deze kaart. Daar hebben ze hier een apart bureau voor. Ik heb er meteen een nieuwe credencial gekocht voor het laatste stuk.

Morgen ga ik dus de Pyreneeën over. Nou, daar droom je toch alleen maar van? Het zal best een zware dag worden, want ik moet 8 km steil omhoog, dan heb ik 14 km ‘vals plat’ en dan weer 8 km steil naar beneden. En daarna is dan mijn eerste Spaanse stop in Roncevalles, of, zoals de Fransen zeggen: in Ronceveaux. “Maakt niet uit hoe ze het noemen”, zei de barbaas, “het is toch Baskenland”.
Ik heb deze maanden in Frankrijk genoten en ben nu heel benieuwd naar Spanje. Voor mij is dat een stap (nou: één?) in het onbekende. Het lijkt het leven zelf wel.
Jan en Dorien merkten op dat ik nu naar een heilige liep en vroegen zich af of ik nu ook een Heilige Landloper wilde worden. Wie weet?

10,99 km – 15.694 stappen / totaal 2303,69 km – 3.310.865 stappen

Hier weer eens op internet zelf. In een bar in een dorp van drie keer niks heb ik plotseling wel een snelle verbinding. Dit is echt een land van uitersten.
Vanmorgen ben ik om half zeven opgestaan en heb ontbeten met de twee hospitaliers die hier de boel verzorgen in de gîte van het klooster. Daarna naar de bakker en toen om acht uur op stap. Door een prachtig landschap (ik begrijp nog steeds niet waarom ik hier nooit eerder ben geweest) ben ik naar een kapelletje op een berg gelopen. In het boek zag ik dat er voor mij een aantal Nederlanders loopt. Bij die kapel had het stil moeten zijn, maar op het moment dat ik er aankwam, kwam er een vliegtuig over waaruit een aantal parachutisten sprong. Een oefening van het leger dus. Wel leuk. Daarna ben ik weer doorgelopen en heb onderweg nog een kerk bezocht met een kerkhof. Gery kan tevreden zijn ….
Ik ben nu in het Baskenland, waar ze Frankrijk een ander land vinden. Ze spreken een onbegrijpelijke taal. De stenen op dat kerkhof zijn allemaal anders dan de stenen op andere begraafplaatsen in Frankrijk. Heel opvallend is dat het stenen zijn zoals je in Ierland en Wales ziet. Zoals alles hier anders is dan in Frankrijk.

De huizen zijn allemaal wit met roodbruine kozijnen. En altijd koel binnen, dat is wel lekker met de huidige temperaturen, want het is hier gloeiend heet. Het was maar een kort stukje vandaag, dus ik heb heel erg op mijn gemakkie gelopen en kwam om twaalf uur aan in Ostabat, waar een expositie is van schilderijen van plaatselijke kunstenaars. Wel heel anders weer, maar heel mooi (alhoewel niet alles natuurlijk). Ik slaap nu met een jong Frans stel op een kamer in de plaatselijke bar waar we vanavond ook hebben gegeten. De eigenaar weigert Coca Cola en chips te verkopen. Echte Basken dus.

Het gaat nu onweren, dus ik ga maar naar binnen, morgen het laatste stukje Frankrijk.

30,89 km – 44.123 stappen / totaal 2292,70 km – 3.295.171 stappen

Ook vandaag was het weer warmpjes. De mensen hier zeggen dat het ook echt een hittegolf is en dat het anders niet zo warm is. Maar ik heb toch lekker gelopen, het ging allemaal naar wens. De vlakke streek is nu wel echt over, het gaat constant op en neer, maar echte bergen zijn het nog niet. Die zie ik wel de hele dag en hoe dichter ik daarbij kom, hoe hoger ze lijken te worden. Maar dat zien we dan wel weer.

Vanmorgen om kwart voor zeven kreeg ik in een bar al mijn eerste kop koffie en dat is erg vroeg. Toen ik naar een bakker vroeg, zei de baas: “Je hebt pech, want op maandag is de enige bakker die we hebben, gesloten. Weet je wat, ik zal mijn vrouw eens vragen of ze misschien nog een boterham over heeft”. Zijn vrouw heeft toen voor mij een hele grote sandwich gemaakt en ik kreeg er een appel en een sinaasappel bij. Ze hebben hier trouwens heerlijk fruit en bijna alles, behalve de sinaasappel, kwam uit eigen tuin. Dus ik zat gebeiteld.

Ik heb lekker rustig alleen gelopen en was om half vier in St. Palais. Voor de verandering slaap ik vannacht in een echt Franciscaner klooster, oud en heel groot. Ik zit nu in de refter onder het toeziend oog van St. Franciscus. Er hangt hier toch een andere sfeer dan in een gîte of een hotel, al is er dan bijna geen monnik meer te bekennen, voor het grootste deel zijn het vrijwilligers hier. Er is ook niet veel meer in het klooster en de vrijwilliger die me ontving, vertelde dat ze ook steeds minder geld binnen krijgen. Alleen de gîte loopt goed.

Ik heb na het douchen in een internetcafé uitgebreid de website zitten lezen met alle commentaren. Heb erg veel lol gehad om de ‘psalm’ van Jaap, waarin de pelgrim maar voortdondert. Hoe verzin je het. Het is echt heel erg leuk om alle commentaren te lezen, hartstikke bedankt allemaal!

Morgen en overmorgen hoef ik maar ongeveer 20 km per dag en dan arriveer ik in St. Jean Pied de Port. Daarna begint het laatste deel, laat ik Frankrijk achter me en steek de Pyreneeën over naar Spanje. De Chemin wordt dan de Camino en de gîtes worden dan refugio. Met deze woorden heb ik meteen al mijn kennis van het Spaans geuit, dus het woordenboekje van Ton en Suzanne gaat te pas komen. Olé!